De tentoonstelling (Mis)understanding Photography in het Folkwang Museum in Essen (was tot 17 augustus te zien) is een geweldige inspiratiebron. De veelzijdigheid van het fotografische medium komt hier goed tot uiting. (Mis)understanding Photography gaat over veel aspecten: fotografie as kunst, als imitator, als hulpmiddel voor wetenschap, als politiek drukmiddel. Met daarbij originele prints van veel grote namen uit recente en de oudere fotogeschiedenis. Een tentoonstelling die zo boeiend was dat ik er in een week tijd twee keer naar toe ben geweest.
Heel interessant vond ik de serie Instant History van Jan Wenzel. Wenzel presenteert in vijftien lijsten steeds vier stroken van vier pasfotogrote identieke prints. Het lijkt op de grote vellen postzegels waar de postbeambte er vroeger een aantal afscheurde als je in het postkantoor postzegels ging kopen. Wat er afgebeeld is wordt niet direct duidelijk, het zijn technische onderdelen. De strakke presentatie is al genoeg om er veel waardering voor te hebben.
De uitleg van Wenzel in de catalogus geeft de serie echter een diepe betekenis. Het blijken „zelfportretten” te zijn van een pasfotohokje. Dit is wat Wenzel er zelf over zegt:
„In de herfst van 1990 stond ik in Bautzen voor het eerst voor een pasfotohokje („Fotoautomaten”). Ik was achttien jaar oud en het land waarin ik was opgegroeid was net geïmplodeerd. In de DDR waren geen fotoautomaten, maar nu, een paar weken na de hereniging, zette Fotofix ook in onze provinciestad een hokje neer. Iedereen had toen nieuwe foto’s voor zijn paspoort nodig en zij die al in de zomer van de hereniging werkloos geworden waren hadden ze ook nodig voor hun sollicitaties. Mij fascineerde de fotomakende machine, deze synthese uit camera, studio en donkere kamer. Met vrienden liep ik toen vaak ‘s avonds naar het station om foto’s te maken”.
“De serie Instant History ontstond in 2008. De fotoautomaat was inmiddels zelf aan het verdwijnen. De analoog werkende apparaten werden de een na de ander door digitale exemplaren vervangen. In Instant History probeerde ik deze zeldzame tijdservaring vast te leggen: als de vastleggingsmedia die het verlopen van de tijd vastleggen zelf aan het einde van hun levensduur komen”.
“Instant History is een zelfportret van de machine. De fotoautomaat wordt zelfreflectief. De onderdelen van de machine, het gordijn, de stoel, het camerablok, de geldcassette, chemicaliënschalen en dergelijke zijn individueel in beeld gebracht, blijven statisch, voegen zich niet meer tot één apparaat samen. Een machine die over het verstrijken van de tijd reflecteert moet zulke beelden maken, dacht ik”.