Op zaterdag 3 oktober heb ik Noorderlicht bezocht. Dit zijn mijn favorieten:
Pieter ten Hoopen met ‘Touche moi’: prachtige panoramische beelden van mensen in Stockholm, in een warm wollig bruinig zwart.
Lurdes Basolí met foto’s uit Caracas: zwartwitfoto’s van een criminele hoofdstad. Indringend, technisch perfect. Past in een traditie van grote reportagefotografen.
Adam Patterson met ‘Another lost child’: indringende serie van een zwarte jongen uit een buitenwijk van Londen, die enerzijds tegen gangs aan hangt en anderzijds zijn tedere kanten laat zien als vader van een jonge zoon; met fantastisch ondersteunende teksten die uitdrukking geven aan zich miskend voelen, stoer doen en vooruit willen komen. Jammer dat de teksten niet in de catalogus staan, ze voegden veel toe. Zo’n sterke ondersteuning van foto’s door tekst heb ik zelden gezien.
Aïda Muluneh met ‘Ethiopia past/forward’: technisch perfecte en indringende portretten van Ethiopiërs. Weer iemand die de techniek ten volle beheerst. Dat zie je op Noorderlicht gelukkig heel veel. Zelfs in de felle zon zijn de witten doortekend en de zwarten lopen niet dicht. De composities zijn geweldig.
Laurence Leblanc met ‘ Dithy, Chéa, Kim Sour et les autres’. Bewust onscherpe foto’s uit Indochina (?); sommige heel sterk, daarbij krijg je een droomwereld voorgeschoteld waarin suggesties worden gegeven. Bij andere foto’s heb ik twijfel: is er voldoende herkenning?
David Damison met ‘Dockers de Pont-Noire’. Zwartwitportretten van arbeiders uit een havenstad in Congo. Trotse mannen. Mooie stofuitdrukking. Middenformaat. Gave zwartwitprints. Ook hier draagt de beheersing van de techniek enorm bij aan de zeggingskracht van het beeld.
Mark Nozeman presenteert met ‘Belgrade belongs to me’ een sterke serie van jongeren in Belgrado. Stijlvast. Fraaie helderheid in de foto’s. Kleurverzadiging teruggeschroefd. Eigentijdse uitdrukking in het beeld.
Tim Hetherington is vertegenwoordigd met foto’s van slapende soldaten. Maar dat is niet alles. De beelden worden geprojecteerd in combinatie met video (en audio) van hun inzet overdag. Op drie schermen geprojecteerd krijg je een indruk van wat de soldaten meemaken. Een van hen raakt in shock; heel levensecht en verbijsterend hoe zo’n grote sterke man zo de weg kwijt kan raken.
Verder natuurlijk de foto’s van Palestijnse fotografen, verzameld door Stuart Franklin. Heel betrokken en diep menselijk, niet propagandistisch wat ik had gevreesd. Maar ik ben wel benieuwd naar de tekst van Franklin die door Associated Press is weggecensureerd.
Ook geweldig om te zien: het grote overzicht van Teun Voeten.
En ik heb weer wat meer waardering voor een conceptuele aanpak. Dat Susan Meiselas haar foto’s van het Nicaraguaanse verzet van dertig jaar geleden op grote doeken liet afdrukken en die een paar jaar geleden in Managua ophing op de plaats waar ze gemaakt zijn om de reacties van voorbijgangers vast te leggen was boeiend. Jammer dat je zo weinig tijd hebt om de video’s af te kijken. En de pasfotocollectie uit Beslan van Anastasia Khoroshilova is een bonte collectie van fotostijlen, kapsels, kleding, gebruik van make-up, gouden tanden, achtergrondjes, rituelen (te zien in de feestelijke dracht van kinderen) waardoor een hele gemeenschap in beeld wordt gebracht. Uiteindelijk misschien eerder antropologisch dan fotografisch, maar wel een interessant fenomeen.