Eerder schreef ik over Frank Hurley, de fotograaf die met veel ontberingen de mislukte maar heroïsche expeditie van Ernest Shackleton naar de Zuidpool in beeld bracht. Naar aanleiding van de tv-serie “14-18 Dagboeken uit de Eerste Wereldoorlog” van NTR en Vpro ging ik speuren naar foto’s over de Eerste Wereldoorlog en ik kwam zijn naam weer tegen.
Frank Hurley (1885-1962) werd in 1917 de eerste officiële fotograaf van de Australische troepen. Hij kreeg de bijnaam “the mad photographer” vanwege de risico’s die hij nam. Een moeilijk vertaalbaar citaat van Hurley luidt: “To get war pictures of striking interest and sensation is like attempting the impossible”. Zijn inzet en bravoure doen denken aan die andere grote oorlogsfotograaf Robert Capa die bekend is van het citaat “If your pictures aren’t good enough, you aren’t close enough”.
Een uit meerdere negatieven samengesteld beeld van de veldslag bij Zonnebeeke.
Hurley ondervond veel problemen om de beelden te maken die volgens hem het verhaal vertelden. De camera’s waren te log, de film te langzaam, het front te breed, de bommen vielen niet op de juiste plek en overeind komen in de voorste linies van de loopgraven was zelfmoord. Hurley maakte indrukwekkende foto’s maar vond blijkbaar dat hij tekort schoot. Om toch zijn verhaal te kunnen vertellen greep hij terug op technieken die schilders gebruikten om veldslagen in beeld te brengen. Hij begon foto’s samen te stellen uit meerdere negatieven.
Hij kwam hiermee in conflict met de officiële Australische oorlogshistoricus Charles Bean die publieke vertoning van deze “vervalsingen” wilde verhinderen. Er kwam een compromis: Hurley mocht zes samengestelde afbeeldingen exposeren in Londen op voorwaarde dat erbij vermeld werd dat het composieten waren.
Bij latere publicaties is die vermelding verdwenen. Op deze pagina’s staan beelden gemaakt door Hurley en de tweede Australische oorlogsfotograaf George Hubert Wilkins. Daaronder de samengestelde veldslag-foto’s, geposeerde foto’s die kameraadschap laten zien en de modderpoel aan het front in Vlaanderen. Ze laten zien hoe goed de reportagefotografie honderd jaar geleden ondanks technische beperkingen was en wat een vakman de gewezen poolreiziger was.
