Time brengt deze week een bijzonder project onder de aandacht. De uitgever gaf de Zweedse Sanna Dullaway opdracht een aantal foto’s van president Lincoln in te kleuren. Historische personen worden door deze techniek naar onze tijd getrokken. Ze worden neergezet als mensen die nu ook zouden kunnen leven, geen “primitieven” uit vroeger tijden. Klik hier voor de voorbeelden van Time.

Dullaway is met inkleuren bezig vanaf 2011 toen zij een foto uit de vijftiger jaren onderhanden nam van een boeddhistische monnik die zichzelf in brand gestoken heeft. De kleurenfoto werkt ontegenzeggelijk sterker dan de zwartwitversie, is dramatischer en benadert het echte leven. Het opent wel de discussie over eigenaarschap en auteurschap. Daar komt historische authenticiteit nog bij.

De voor Time ingekleurde foto’s van Lincoln zijn overtuigend. Ze brengen de geschiedenis dichterbij; een beetje zoals re-enacters doen als ze historische gebeurtenissen naspelen. Op de foto’s die Dullaway bewerkte zijn de fotografisch vastgelegde personen (in tegenstelling tot re-enacters) wel echt, maar door de stand van de techniek rond 1870 (traag materiaal, lange sluitertijden) moesten situaties wel worden nagespeeld of er werd gekozen voor statische taferelen waar de afgebeelde personen lange tijd stilstonden.

Dullaway bewerkte ook ikonen uit de depressie van de jaren 30 van Dorothea Lange en Margaret Bourke-White. Ingekleurd zijn ze heel geloofwaardig, maar mag je dat doen? En als je van deze beelden af moet blijven omdat ze onderdeel zijn geworden van de geschiedenis, mag je dan wel de foto’s die Mathew Brady en Roger Fenton van de Amerikaanse burgeroorlog maakten veranderen? En als je toch gaat kleuren, waarom dan foto’s van Ansel Adams en Edward Weston niet inkleuren om ze dichter bij de natuur te brengen?

Ik denk dat het gaat om de intentie. De intentie van de fotograaf die het oorspronkelijke beeld maakte en de intentie waarmee het inkleuren gedaan wordt.
Een fotograaf die de intentie had een subliem zwartwitbeeld te maken (Adams, Weston) heeft duidelijk voor dat medium gekozen. Van die beelden zou je af moeten blijven. Inkleuren om de geschiedenis tastbaar te maken zou toegestaan moeten zijn als je daar open over bent. Het inkleuren van historisch beeld en pretenderen dat je een eigen uniek kunstwerk hebt gemaakt lijkt mij uit den boze.