Mocht je bij Chinese kunstenaars nog denken aan kopiïsten die Westerse kunstenaars imiteren dan kun je in het Folkwang Museum je beeld bijstellen. In het Duitse Essen wordt onder de noemer “Works in progress” een snapshot gegeven van de Chinese kunstfotografie. Tot en met 13 september is werk te zien van 24 eigentijdse Chinese fotografen en zij tonen stuk voor stuk een enorm niveau. Niet alleen vanwege de perfecte techniek en professionele presentatie, maar vooral ook vanwege de conceptuele kwaliteit. De tentoonstelling toont niet alleen „work in progress” maar bewijst ook progressie.

De vijf aaneengeschakelde panelen, samen een oppervlak van zo’n zes bij twee meter beslaand, waarop Shan Feiming de jungle afbeeldt zijn subliem. Hij fotografeerde het oerbos net na zonsondergang, als het directe zonlicht verdwenen is. Het toont een ondoordringbaar, donker en mysterieus bos.

De “Polarized Clouds” van Wang Ningde in de volgende zaal zijn speelser, maar ook weer erg geraffineerd gedaan. Hij toont een groot wit paneel waar kleine stukjes transparant materiaal aan bevestigd zijn. Dat wordt van bovenaf door fel licht beschenen, en dan werpt dat een herkenbaar beeld van wolken tegen het witte vlak. Prachtig. En gaat het licht uit dan is het kunstwerk ook weg….. De begeleidende tekst, die hint naar de grot van Plato en spreekt van illusies mag wat hoogdravend lijken, maar wat is dit mooi gedaan! Twee beelden van wolken laat hij zien en een beeld van een takkenbos met een fijn ritme.

Meteen in de volgende zaal wordt je verrast door de grote kleurvlakken van Jiang Pengyi. Panelen van 1,2 bij 2 meter, getiteld Intimacy, met intense kleuren die op je inwerken zoals een goed werd van Mark Rothko dat kan doen. Ga er vlak voor staan, staar in het niets, denk nergens aan en laat de kleuren hun werk doen: het is magie!
Jammer dat de lampen en je eigen beeld reflecteren als je te dicht bij komt, maar met een beetje afstand werkt het nog steeds.

Lin Ke (verwesterd naar de artiestennaam Link) laat in twee videopresentaties beelden van zijn computer voorbijglijden. In “Romantic viewer association” en “Electronic music always makes people dance 02” zie je een veelheid van beelden en filmpjes langskomen, begeleid door dance muziek, platgeslagen in zijn web browser. Het is zappen waarbij een ander voor jou zapt. Irritant? Nee, eerder ontspannend. Grappig, onderhoudend, vluchtig, snel, informeel. Je ziet nieuwe dingen langskomen waar je zelf niet naar zou zoeken en dat maakt het leuk. En ook weer professioneel gedaan, want dat tekent deze hele expositie.

Je zou het werk van iedere kunstenaar hier kunnen beschrijven, zo inspirerend werkt het in Essen. Du Yanfang maakt met “Dreaming Back Homeland” combinaties van foto’s en tekeningen, van speelsheid en realiteit, van fantasie en werkelijkheid. Door activiteiten te tekenen in lege straten en landschappen geeft hij deze betekenis.

Mo Yi zoekt het richting pop art in drie werken met de overkoepelende titel “Illusion memories”. Hij gebruikt ikonische beelden, zoals een portret van Mao, dat hij terugbrengt tot grote pixelachtige vlakken in fluoriserende kleuren. Op iedere “pixel” staat een Chinees teken; samen vormt de tekst een aanklacht tegen het regime. Niet alleen een sterk idee, ook een prachtige uitvoering (helaas geen afbeelding gevonden….).

Laat ik als laatste het werk van Wang Quingsong beschrijven. Niet omdat er niet meer te zien is, wel omdat het heel bijzonder is. Zijn videoinstallatie “Happy bed” toont 35 beeldjes die eerst onduidelijk zijn maar gaandeweg oplichten tot vreugdeloos parende stellen. Ook de lichtslangen die in het werk zijn opgenomen kunnen geen vreugde brengen.
Indrukwekkender vond ik de twee panelen met de titel „Blood of the world”. Het ene paneel met verwijzingen naar of regelrechte citaten van het napalmmeisje van Nick Ut, de schreeuw van Munch, de Amerikaanse soldaten op Iwo Jima, een beeld van Susan Meiselas uit Nicaragua, de getroffen Twin Towers op nine eleven en Capa’s stervende soldaat, om een aantal beelden te noemen. Hier kun je lang naar kijken en steeds nieuwe dingen zien.

Het andere paneel is zo mogelijk nog bijzonderder. Waar kijk je naar? Een set waar een regisseur aanwijzingen geeft aan een enorm gezelschap acteurs. Er zijn militairen in uniform te zien, maar overwegend zijn de acteurs naakt. Ze liggen tussen koeienkarkassen, gewond, gehavend. Ook zie je een enscenering van de executie van de Cambodjaanse politieman die door fotograaf Eddy Adams is vastgelegd, maar ook de Franse Maagd met vlag en ook de Amerikaanse vlag. Symbolen uit meerdere veldslagen, oorlogen, strijdtonelen. Dit enorme werk zal blijkens de toelichting nooit helemaal afgemaakt kunnen worden. De negatieven zijn op last van de Chinese regering in beslag genomen. Ook dat heeft symbolische waarde (meer informatie over dit werk is hier te vinden).