Maandelijks archief: januari 2011

Orozco: beleef de werkelijkheid met meer intensiteit

Deze maand start een expositie van Gabriel Orozco in Tate Modern in Londen. Bij Tate is een leuke video te zien waarin Orozco in gaat op zijn drijfveren:

Klik voor video

Orozco legt uit dat kunst in staat is om een moment van bewustzijn te creëren bij de beschouwer; hij ziet kunst niet als een massa-spektakel maar als een individuele beleving. De kijker moet daar moeite voor doen: “Ieder werk dat ik maak heeft concentratie van de kijker nodig om begrepen te worden, om het goed te doorgronden, om te begrijpen wat er achter een werk zit dat eenvoudig of banaal oogt”.

Zijn werk lijkt bij eerste beschouwing oppervlakkig, gericht op een kortstondig vaak humoristisch effect. Daar zegt hij over: “In het algemeen gaat mijn werk niet om het bewijzen van mijn vaardigheden en technieken. Ik laat dingen zien die niet zo moeilijk te maken zijn, die iedereen zou kunnen maken”.
Wat hij wil bereiken is dat mensen die naar zijn foto’s kijken ook zelf in de alledaagse werkelijkheid elementen uit zijn foto’s gaan herkennen. De moeite die je moet doen om de kunstenaar te begrijpen leidt tot een scherper bewustzijn en scherpere waarneming: “Met mijn werk kan ik mensen helpen de werkelijkheid meer te waarderen en het leven met meer intensiteit te leven”.

Dat is toch een mooie gedachte: door te kijken naar foto’s ga je ook je eigen omgeving bewuster ervaren.


Niet voor publicatie

Vandaag werd ik zogezegd ‘getriggerd’ door een bericht in de NRC over een expositie van foto’s van W. Eugene Smith. Frits Abrahams schrijft: ‘Hoe indrukwekkend de fototentoonstelling over W. Eugene Smith in het Amsterdamse FOAM ook is, het is jammer dat uitgerekend de belangrijkste foto in een nogal donkere nis hangt. Die foto heet Tomoka Uemura in Her Bath. De foto is even bijzonder als het verhaal erachter. Een moeder baadt op deze sobere zwartwitfoto haar mismaakte dochter. Alles op de foto straalt liefde en overgave uit. Die foto mag niet meer gepubliceerd worden en is daarom alleen nog op tentoonstellingen en op internet te zien’.

Het verhaal deed mij denken aan een ervaring die ik vorig jaar had in Nagasaki. In het museum waar de ontploffing van de tweede atoombom wordt herdacht zag ik een foto van Joe O’Donnell. Ook een beetje verstopt, met een verbod om een foto te maken, en met een mooi verhaal. Dit is de foto:

en dit is het verhaal over A Boy Standing at a Crematory in Nagasaki, 1945:

Joe O’Donnell took photographs of Japan after the Second World War as a news photographer for the American military. Recently he spoke to a Japanese interviewer about his picture of a boy standing amid burned ruins next to a crematory. The following is a paraphrase of what he said:

‘When I arrived at Nagasaki from Sasebo, I looked down at the city from the top of a low hill, I saw some men wearing a white mask. They were working near a ditch full of burning coal.

I noticed a boy about ten years old walking by. He was carrying a baby slung on his back. In those days, in Japan, it was common to see children playing in vacant lots with their little brothers or sisters on their backs, but this boy was clearly different. I could see that he had come to this burning ground for a serious purpose. He was barefoot. When he reached the edge of the crematory, het stopped and peered ahead with a fixed expression. The infant’s head was tipped back as if the baby were fast asleep.

The boy stood there next to the area for about ten minutes. The men in white masks walked over to him and gently began undoing his cords that were holding the baby. Then I first realized that the baby was already dead. The men held the body by the hands and feet and placed it gently on the hot coals.

The infant’s body made a hissing sound as it was placed in he fire. Then it lit up in brilliant flames like a deep red of the setting sun. The boy stood there erect and motionless with his innocent cheeks shining scarlet. I noticed that the lips of the boy were also streaked with red as he watched the flames. He was biting his lower lip so hard that it shone with blood. The flames burned low like the sun going down, and the boy turned around and walked silently away from the burning pit’.

Beloond worden

Begin december besprak de Arnhemse fotograaf Hans Franz foto’s bij Fotokring De Liemers in Zevenaar. Hans legt uit wat hij zoekt in een foto: “Als ik naar foto’s kijk dan wil ik beloond worden”. Een mooi statement. Beloond willen worden voor de moeite die je neemt, en dan maakt het niet zoveel uit hoe je wordt beloond. Door esthetiek, een mooie druk, een interessant gegeven. Hans vond dat hij die avond verschillende keren heel erg beloond werd. En dat is dan weer een mooi compliment.

Gaan we naar een avond van onze fotoclub dan is dat eigenlijk ook wat we willen: we willen beloond worden. Met een leuke avond, maar ook met goed, spannend, grappig, verhalend of prikkelend fotowerk. Een mooi verhaal erbij, een goede discussie, verschil van mening, je laten verrassen, open staan voor andere benaderingen.

Afgelopen jaar deden we als club een mentoraat met Jan Ros. Stimulerend. Als je beloond wilt worden (na grote inzet natuurlijk, dat spreekt voor zich….) dan moet je meedoen aan een mentoraat (bijvoorbeeld geleid door Jan).
Waar ligt de beloning in? Dat je nieuwe wegen kunt ontdekken, technieken kunt proberen, onderwerpen kunt onderzoeken, iets over je eigen fotografie leert en een flinke stap verder komt.
Na zo’n mentoraat volgt een zwart gat. Welk onderwerp pak je nu op? Ik worstel er nog even mee….. misschien de ondergewaardeerde landschapsfotografie? Er is een fotograaf die mij aanspreekt: Josef Hoflehner….. Zal eens wat werk van hem nader bestuderen.