Verval in Aerdt

In juni 2008 exposeerde ik in het kerkje van Aerdt, op uitnodiging van de Kunstkring Gelders Eiland, samen met tekenaar van kerkinterieurs Henk Terwal en poppenmaakster/textiel vormgeefster Willemijn van der Spiegel. Bij de opening sprak voorzitter Ad Mertens van de kunstkring de volgende, roerende woorden:  

“Bij de foto’s van Ton van Vroonhoven kun je eigenlijk een soort contrast ervaren met het werk van Henk Terwal. Terwijl Henk Terwal bezig is – heel kort door de bocht gezegd – een bijna fotografische weergave van de werkelijkheid te creëren, fotografeert Ton de werkelijkheid om die te manipuleren. Niet met allerlei digitale technieken waar zovelen zich aan bezondigen, maar door het beeld van de werkelijkheid te gebruiken als middel om nieuwe voorstellingen te scheppen die zich als het ware los zingen van die werkelijkheid. De serie sepia- en roestbruin getinte foto’s geeft daar schitterende voorbeelden van. Ton vertelde dat hij de foto’s gemaakt had op industrieterreinen in het Roergebied en ook bij de grasdrogerij in Angerlo, maar toen ik hem vroeg of de foto’s ook titels hadden, keek hij me glimlachend aan en zei: “Nee, dat is niet nodig, het doet er eigenlijk niet toe”.

Blijft voor mij de vraag waarom die foto’s me zo intrigeren en eigenlijk ook emoties oproepen die mij kunnen ontroeren. De combinatie van verval en verlatenheid, van een mensloze omgeving, met het fascinerende kleurverloop van aardkleuren, grauw wit, gifgroen en dieprood, – gevat in een soms adembenemende compositie, leidt tot een abstracte voorstelling, waarin alleen de vormelementen een dialoog met elkaar aangaan. Een deel van een ketting, van rails, van een muur, een kabelhaspel, schroeven en tandraderen – het doet er inderdaad niet toe. Het unieke oog van de fotograaf ziet de vorm, vangt die en drukt die af. Hij vangt de schaduw die door het late zonlicht op een ronde container wordt geworpen en legt deze met liefde vast voor onze ogen.

 
 

Een ultiem voorbeeld vind ik de voorstelling die te zien is bij de trap, naast de noordelijke uitgang: hier is zelfs niet te zien om welke elementen het gaat. Het is een volstrekt abstract beeld waarin schoonheid en spanning elkaar de hand reiken. Het spel van licht en schaduw, van losse elementen en nieuwe composities bouwt hij uit in nieuwe gearrangeerde composities zoals die op de zwartwitfoto’s te zien zijn. Op een ondergrond van zand en een achtergond van ruwe steen plaatst hij losse elementen als houtskoolpijpjes, koord, steentjes , een veer. Door een geraffineerde belichting worden deze elementen en hun oppervlaktestructuur duidelijk afzonderlijk weergegeven, maar tegelijkertijd tot onderdeel gemaakt van een strakke, sobere en verstilde compositie, die mij doet denken aan de sfeer van Japanse tuinen, aan de eenvoud van het Zenboeddhisme, aan meditatie.

Voor mij is Ton van Vroonhoven een waardevolle ontdekking: zijn foto’s zijn het meer dan de moeite waard om met nieuwsgierige en verwonderde ogen te bekijken. En nu weet ik ook ineens welke emotie ze bij me oproepen: het is een beleving van schoonheid in haar meest pure vorm“.

Klik hier voor de website van Kunstkring Het Gelders Eiland.Terug naar het overzicht van exposities.